Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), erken emeklilikte avantaj sağlayan "yıpranma payı" uygulamasına yeni bir sınırlama getirmeye hazırlanıyor. Özellikle riskli ve yıpratıcı meslek grupları için uygulanan bu sistemin suistimal edildiği tespit edilince harekete geçildi.
SGK bünyesindeki Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan detaylı incelemeler sonucunda, yıpranma payı kapsamında yer almaması gereken bazı meslek gruplarının bu haktan yararlandığı belirlendi. Aşçı, çaycı, sekreter, danışman ve bekçi gibi risk unsuru taşımayan görevler için de "yıpranma hakkı" bildirimi yapıldığı ortaya çıktı.
Bu suistimallerin önüne geçmek için SGK, yıpranma payı bildiriminde bulunulabilecek meslek kodlarını yeniden düzenleme kararı aldı. Yeni uygulamayla birlikte, iş kolu uygun olmayan alanlarda çalışan kişiler için bu bildirimler engellenecek. İşverenlerin SGK sistemine uygun olmayan kodla yaptığı girişler, hata mesajıyla reddedilecek.
Nisan 2025'ten İtibaren Geçerli Olacak
Yapılan düzenlemelerin, 2025 Nisan döneminden itibaren yürürlüğe girmesi planlanıyor. Bu tarihten sonra sadece belirlenen meslek grupları için yıpranma payı bildirimi yapılabilecek.
Yıpranma Payı Hangi Mesleklerde Devam Edecek?
Yeni düzenleme ile birlikte yıpranma hakkı korunacak meslek grupları arasında madenciler, demir-çelik işçileri, askerler ve basın mensupları yer alıyor. Bu meslek gruplarının zorlu ve riskli doğası nedeniyle, mevcut hakları devam ettirilecek.
Yıpranma Süresi Mesleğe Göre Değişiyor
SGK’nın belirlemelerine göre bazı meslek grupları yılda 180 gün, bazıları ise 60 ila 90 gün arasında değişen sürelerle yıpranma payı hakkından faydalanabiliyor.
180 Gün Yıpranma Hakkı Olanlar:
-
Yeraltı maden işçileri
90 Gün Faydalanabilen Meslekler:
-
Cıva ve asit üretimi yapan işçiler
-
Emniyet, MİT ve Sahil Güvenlik görevlileri
-
TBMM üyeleri
-
Radyoaktif ortamda çalışanlar
-
Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları
-
Demir-çelik fabrikası çalışanları
-
Cezaevi personelleri
-
Basın çalışanları ve TRT haber çalışanları
-
Bakanlar ve Cumhurbaşkanlığı yardımcıları
60-90 Günlük Hak Sahipleri:
-
Kurşun, arsenik ile çalışanlar
-
Su altı görevleri yapanlar
60 Günlük Yıpranma Payı Verilenler:
-
Hemşire, ebe, doktor, diş hekimi, eczacı
-
Hasta bakıcılar
-
Cam ve çimento fabrikası çalışanları
-
Termik santral görevlileri
-
İtfaiye çalışanları
-
İhtiyat pilotları
-
Toplum sağlığı teknisyenleri
