Borsa yatırımlarından önce bilinmesi gereken en önemli ekonomi kavramların başında defter değeri nedir geliyor. Bir hisse senedine yatırım yapmadan önce mevcut şirketin değerinin bilinmesi ve analiz edilmesi önem arz eder. İşte bu değeri ortaya çıkaracak en önemli kavram da defter değeridir. Direkt olarak şirkete ait olan muhasebe değerine ulaşmamızı sağlayan defter değeri bir nevi tüm mevcut özvarlığı görmemize olanak tanır.
Şirketin sahip olduğu ve kayıt altına alınmış olan tüm öz varlıkları defter değeri ile gözlemlenebilir. Ancak burada karıştırılan en önemli hususların başında da şirketin mevcut borsa yatırımları geliyor. Keza geçmişte ve bugüne kadar olan yatırımlarını gösterir nitelikte olan defter değeri mevcut borsa yatırımlarını gösteren bir kriter değildir. Defter değeri hesaplama işleminde de bu ayrıntı göz önünde bulundurulmalıdır.
PD DD Oranı
Defter değeri hesabı aslında bir şirketin mevcut borçlarını ve sermayesini göz önüne alarak anlık olarak öz sermayesinin ne kadar olduğunu anlamamızı sağlayan faktördür. Hesaplamalarda iki temel terim kullanıldığı için bunların ayrımının iyi yapılması gerekmektedir. PD kısaltması Piyasa Değeri olarak ifade edilirken, DD kısaltması Defter Değeri olarak karşımıza çıkar.
Piyasa değeri bir şirketin finansal olarak karşılığını sembolize ederken, defter değeri muhasebe olarak borçları ve sermayesinin karşılaştırılmasıyla karşımıza çıkan öz sermaye değerini gösterir. Buna bağlı olarak yatırım yaparken PD DD oranı ne olmalı diye de çokça soruyla karşılaşılabiliyor.
Profesyonel yatırımcılara göre uygulanacak formül piyasa değeri/defter değeri şeklindedir. Karşımıza çıkacak olan sayısal veriler bize şunları gösterebilir.
- Piyasa değerinin defter değerine oranı 1 seviyesinde olan şirketler hisse senedi alınmaya uygundur.
- Piyasa değerinin defter değerine oranı 1'den düşük olan şirketlerin hisse senetleri olması gerektiği noktadan daha ucuzdur.
- Piyasa değerinin defter değerine oranı 1'den büyük olan şirketlerin hisse senetleri olması gerekenden daha pahalı konumdadır.
Defter Değeri Avantajları ve Dezavantajları
Defter değeri bir hisse senedinin alınıp alınmaması gerektiği konusunda ciddi fikirler verebilir. Şirketi bilanço değerlemesini net bir biçimde görmemizi sağladığı için bir indikatör olarak değerlendirilebilir. Ancak tabii ki PD DD kaç olmalı sorusunun şirketlere ve dolayısıyla hisse senetlerine göre değişkenlik gösterebileceği unutulmamalıdır.
Aynı zamanda defter değeri o an mevcut borsa yatırımlarını kapsamaz. Yine aynı şekilde şirket tarafından yapılmış bir takım harcamaları kapsamayabilir. En basit örnek bir şirketin sahip olduğu patentlerdir. Defter değeri hesaplaması yapılırken bunlar dahil olmadığından dolayı muhasebe değeri açısından özenle analiz edilmelidir.
Hisse senedi defter değeri yorumlama aşaması tekdüze bir mantıkla gerçekleştirilemeyecek kadar kapsamlıdır. Yine de aktif bir biçimde bakılması gereken ana unsurlardan birisi piyasa değeri iken bir diğeri de tabii ki defter değeridir.
Defter Değeri Hesaplama Örnekleri
Defter değeri nasıl hesaplanır sorusundan ziyade PD DD oranı hesaplama işlemi çok daha ön plana çıkmaktadır. Basit bir şekilde bu hesaplamaları şöyle özetleyebiliriz.
- Defter Değeri Hesaplama
Şirketin aktif olan ve bugüne kadar elde edilmiş varlıkları ele alınarak mevcut borçları çıkarılır. Karşımıza öz sermayesi çıkmış olur. Bu defter değeridir. Ancak bazı unsurlar ve mevcut borsa yatırımlarının buna dahil edilmediği unutulmamalıdır.
- PD DD Oranı Nasıl Hesaplanır?
Bunun için uygulanan formül piyasa değeri/defter değeridir. Basit bir mantıkla bu değerleri böldükten sonra karşımıza çıkan sonucun 1 seviyesinde olması makul kabul edilir.
Defter değerinin negatif çıkması durumunda hesaplama gerçekleştirilemez. Defter değeri yorumlaması hisse senedi alım satım aşamasında en önemli karar noktalarından birisidir. Aynı şekilde tüm hisse senetleri ve şirketler için aynı temel mantığı kullanmak yanıltıcı olabilir.
